Eind augustus bij de Japanse ambassade in Jakarta. Een groep arbeidsters die sportschoenen stikten voor adidas en het Japanse merk Mizuno betogen om hun job terug te eisen. Ze protesteren al drie jaar. In juli 2012 zet PT Panarub Dwikarya Benoa 1.300 voor het merendeel vrouwelijke arbeidsters aan de deur. Ze werden ontslagen nadat 2.000 arbeiders hadden gestaakt om hun recht op vereniging – vakbondsvrijheid – af te dwingen, en ook om de uitbetaling van achterstallig loon te eisen.
Kokom Komalawati, voorzitster van de SBGTS-GSBI vakbond, vertelt de Clean Clothes Campaign dat de politie bij die staking in 2012 traangas gebruikte tegen de stakers, onder wie zwangere vrouwen. Ook probeerden lokale bendeleden, fabrieksopzichters en het management de arbeidsters terug aan het werk te krijgen. Als ze hun werk terug wilden, moesten ze uit de vakbond treden. Ze mochten niet meer deelnemen aan stakingen. En ze moesten verklaren dat ze door de voorzitster van de vakbond verplicht waren om mee te staken.
“Het conflict in PT Panarub Dwikarya bewijst nog eens dat er voor arbeiders in Indonesië geen garantie op een waardig leven en welzijn is. Adidas en Mizuno moeten hun verantwoordelijkheid nemen zodat deze arbeiders hun werk en inkomen terug krijgen. We zullen onze rechten blijven eisen totdat ze ingrijpen”, aldus Kokom Komalawati.
Panarub heeft een lange geschiedenis van schendingen van het arbeidsrecht. Sinds 2000 waren er in vijf fabrieken problemen, gaande van schendingen van het recht op vereniging tot ongelijke lonen. Adidas was betrokken bij alle gevallen. PT Panarub Dwikarya Benoa is een fabriek uit de PT Panarub Groep, gevestigd in Benoa Kota Tangerang. Ze maakt schoenen voor de sportmerken adidas en Mizuno. Mizuno produceert al jaren in de fabriek en adidas koopt al sinds lang aan bij de Panarub Groep. De fabriek waar de schendingen plaatsgrepen, werkte als onderaannemer van sportschoenen voor adidas.
Merkwaardig: adidas ondertekende het Protocol voor Vrijheid van Vereniging. Daarin beloofde het bedrijf de vakbondsvrijheid bij zijn leveranciers te waarborgen. Maar adidas erkent zijn verantwoordelijkheid niet voor de onderaannemers van zijn leveranciers. Daardoor blijven veel arbeiders onbeschermd tegen inbreuken op hun recht op organisatie. Mizuno heeft het Protocol voor de Vrijheid van Vereniging niet ondertekend.
Het conflict duurt nu al drie jaar. Al die tijd hebben adidas en Mizuno voor geen oplossing willen zorgen. De arbeiders hebben daarom geen andere keuze dan hun strijd voort te zetten. Veel van de ontslagen arbeidsters hadden al jaren voor het bedrijf gewerkt, sommigen meer dan tien jaar. Een arbeidster zou naar verluidt gestorven zijn omdat ze haar medicijnen niet kon betalen. Anderen werden door hun man verlaten omdat ze zonder inkomen vielen. Twee arbeidsters werden uit hun huis gezet omdat ze de huur niet konden betalen. Sommigen werden geïntimideerd door hun nieuwe werkgever om hun lidmaatschap van de vakbond op te zeggen. Enkelen werden ontslagen.
Conform het Protocol voor Vrijheid van Vereniging, en ook de Indonesische wetgeving en internationale regels omtrent de vrijheid van vereniging, blijven de arbeiders eisen dat adidas en Mizuno deze zaak zo snel mogelijk oplossen.
(c)Liputan6.com/Faizal Fanani
