"Ja hoor, een echte opluchting. Want je hebt die zekerheid natuurlijk nooit vóór de Conferentie. Maar Marc Leemans, onze woordvoerder in de Commissie, en ITUC hadden van Cambodja wel hun topprioriteit gemaakt."

En daar zijn goede redenen voor.

"De vreedzame stakingen van begin januari werden met brutaal geweld uit elkaar geslagen. Daarbij vielen minstens 4 doden en 39 gewonden en 23 activisten werden opgepakt. En dat allemaal omdat de overheid en de werkgevers weigerden tot een overlegde beslissing te komen over de verhoging van het minimumloon. Op basis van objectief studiewerk, bleek dat de minimumlonen moesten stijgen van 90 USD naar een bedrag tussen 157 en 177 USD. Op basis daarvan wilden de vakbonden onderhandelen over een minimumloon van 160 USD. Maar er werd niet naar ons geluisterd."

De overheid gaf in de normencommissie aan dat ze samen met de IAO bezig is om een mechanisme in het leven te roepen om de lonen periodiek te herzien?

"Eind april werd er inderdaad een workshop georganiseerd in Phnom Penh, maar eerlijk gezegd, dat is een maat voor niets. Iedereen weet goed genoeg dat het vooral aan politieke wil ontbreekt om tot een echte, volwassen dialoog te komen over minimumlonen. Als de overheid en de werkgevers niet willen luisteren, dan komen we nooit tot een gedragen consensus."

Welke andere elementen werden besproken tijdens de normencommissie?

• "Alle rechtszaken die door de werkgevers aangespannen werden tegen de vakbonden. Vandaag staan verschillende van onze leden en leiders terecht. Ath Thorn moest zelfs een borgtocht van 25.000 USD ophoesten om uit de gevangenis te blijven.
• De nieuwe vakbondswetgeving, die momenteel nog niet aangenomen werd, maar wel aangepast werd zonder consultatie van de vakbonden. Als de wet erdoor komt, zoals ze nu staat, wordt ons werk nog moeilijker dan het vandaag is omdat er nog meer controle komt. Zelfs de IAO heeft haar opmerkingen overgemaakt aan de overheid omdat verschillende zaken niet overeenstemmen met de IAO normen.
• Het onrechtmatige gebruik van korte termijn contracten in de textielsector. Die contracten maken het voor ons als vakbond erg moeilijk om mensen te organiseren. Want ze zijn meer bezig met het behoud van hun job dan met het verbeteren van hun werkomstandigheden."

Hoe reageerden de werkgevers?

"Verschrikkelijk hard! ITUC heeft er echt van langs gekregen, ze werden ervan beschuldigd om de feiten naar hun hand te zetten. Ze waren furieus omdat er in de onlusten van begin januari vele bedrijven heel wat materiële en financiële schade geleden hebben en daarover wordt nergens gesproken. En natuurlijk krijgen wij ook een veeg uit de pan: de vakbonden moesten maar eens evolueren naar een betrouwbare gesprekspartner, in plaats van altijd te zoeken naar de confrontatie. Maar ze vergeten er wel bij te zeggen dat onze leden wanhopig zijn, met zulke lage lonen. Bovendien hebben we echt wel getracht om te praten."

Wat was de houding van de overheid?

"Wel onze overheid reageert steeds op dezelfde manier, ze erkent dat er problemen zijn en ze doen al het mogelijke om tot goede oplossingen te komen. Wat me wel goed gedaan heeft was de reactie van verschillende andere overheden. Zowel de Europese Unie, Canada, de Verenigde Staten en Nederland hebben herhaaldelijk gewezen op de verantwoordelijkheid van onze overheid om de vrijheid van vereniging en andere fundamentele arbeidsrechten effectief te garanderen."

Wat hopen jullie hieruit te halen?

"Marc is nog steeds aan het onderhandelen over mogelijke conclusies. Maar we hadden ons verlanglijstje netjes klaar.

• We eisen nog steeds onafhankelijke onderzoeken naar het geweld van januari en dat de verantwoordelijken berecht worden.
• We eisen dat alle aanklachten tegen vakbondsleiders en leden ingetrokken worden.
• En voor de 23 activisten die vorige vrijdag werden vrijgelaten, hopen we dat de veroordelingen ook ongedaan gemaakt worden. Want hun straffen werden opgeschort, wat betekent dat ze op elk moment toch terug in de gevangenis verdwijnen."

Bart Verstraeten, internationaal politiek werk Wereldsolidariteit